Therapie

Verlies/Rouw
De praktijk is bedoeld voor kinderen, jongeren, volwassenen, gezinnen die te maken heeft of heeft gehad met verlies en rouw. Dit kan voorafgaand, tijdens of na een verliessituatie zijn. Ook is de praktijk bedoeld voor mensen die willen groeien in hun persoonlijke ontwikkeling.

Ik heb inmiddels ook ruime ervaring in het werken met mensen die een fysieke en/ of verstandelijke beperking hebben, mensen met een gedragsstoornis of een persoonlijkheidsstoornis.

Waarom begeleiding bij verlies en rouw?
Verlies hoort bij het leven, zoals het verlies van een persoon die ons dierbaar is of het verlies van iets wat ons dierbaar is (verlies bij leven). Het omgaan met een verlies, het rouwen – doen we allemaal op onze eigen manier, alleen of met steun van naasten.
Soms is het verlies echter zo groot dat er emotionele, lichamelijke of gedragsmatige veranderingen optreden bij mensen en daardoor extra hulp nodig is.

Aanleiding
Verlies is breed. Verlies kan zowel zichtbaar als onzichtbaar zijn. Verlies bij leven of door het overlijden van een dierbare.

• Verschillende gebeurtenissen kunnen aanleiding geven voor een rouwproces:
• Het verlies van een persoon die dierbaar en belangrijk is: een vader, moeder, broer of zus, een baby of kind, een ander familielid, een vriend of vriendin.
• Abortus of miskraam kan ook enorm veel impact hebben.
• Het verlies van een dier kan het welzijn van bijvoorbeeld een kind enorm beïnvloeden.
• Een echtscheiding heeft enorm veel invloed op kinderen en jongeren omdat er zowel emotioneel als praktisch heel veel verandert, wellicht zonder dat het kind of de jongere de aanleiding hiervoor begrijpt. Zo verandert de vertrouwde gezinssamenstelling en krijgt het kind of jongere te maken met de gevolgen van een omgangsregeling; soms is er ook nog sprake van een verhuizing.
• Het moeten accepteren van een lichamelijke beperking zoals een handicap, het verlies van een zintuig of een blijvend (on)zichtbare wond.
• Een verhuizing naar een andere omgeving, dit betekent afscheid van de vertrouwde buurt, vrienden en school.
• Een op een stapeling van diverse verliezen kunnen je ook uit balans brengen.
• Adoptie, uithuisplaatsing, onveilige (thuis)situatie, ontslag of ziekte.
• Burn-out klachten
• Transgender; Trans personen voelen zich niet, of niet helemaal, thuis in het gender en de geslachtsrol die volgens de maatschappij past bij het geslacht die hen bij de geboorte werd toegewezen. Dit is een vorm van rouw voor zowel de persoon zelf als voor de omgeving.
• Traumatische ervaringen zijn schokkende gebeurtenissen waarbij de persoon continu gevoelens van angst, woede of eenzaamheid kan ervaren. De gebeurtenis is in dat geval zo ongewoon, pijnlijk, schokkend of extreem dat het niet lukt om ermee om te gaan.
• Bij onveilige (thuis)situatie wordt gedacht aan rouw door de gevolgen van fysieke/ lichamelijk mishandeling, psychische / emotionele mishandeling, emotionele verwaarlozing, seksueel misbruik / seksueel geweld of financieel misbruik.
• Verlating van een ouder die niet kan/wil zorgen voor het kind, of plotseling vertrekt om wat voor reden dan ook. Dit kan een enorm verdriet en onbegrip opleveren waardoor er ook sprake is van rouwen.

Rouwproces

Wanneer is extra hulp nodig?
Er zijn verschillende methode ontwikkelt om rouw te benaderen. Ik werk aan de hand van de rouwtaken. Ieder rouwproces bestaat uit een aantal stappen. Logischerwijs zou je denken dat ze elkaar opvolgen, maar dit is niet zo. Rouw gaat zijn eigen weg. De stappen lopen door elkaar heen:

• Beseffen dat er een verlies is. (realiseren)
• Ervaren van verlies en omgaan met de gevoelens van verlies. (emoties/gevoelens)
• Aanpassen aan en verder leven met het gemis. (herinneringen)
• Investeren in nieuwe contacten en relaties. (toekomst)

Het kan zijn dat bij een van deze stappen een stagnering komt. Wanneer een rouwproces moeizaam verloopt of dreigt vast te lopen kan extra ondersteuning nodig zijn. Soms is het voor een kind/jongeren of voor jezelf niet makkelijk om onder woorden te brengen wat het nu precies is.
Wanneer er sprake is van een verliessituatie is het voor jou als ouder van belang om alert te zijn op signalen die kunnen duiden op een vastlopend rouwproces.

Signalen
Hoe herken je rouw? Elk kind, jongere en volwassene rouwt op zijn eigen unieke manier. De leeftijd en ontwikkelingsfase waarin hij/zij zich bevindt spelen hierin ook een rol. Kinderen en jongeren rouwen soms pas enkele weken of maanden na het feitelijk verlies. Ze schuiven het rouwen vaak voor zich uit totdat ze voelen dat er voldoende fysieke en psychologische veiligheid is. In tegenstelling tot volwassenen rouwen kinderen en jongeren niet gedurende één lange periode achter elkaar, maar iedere keer een klein stukje.

Afhankelijk van de fase van het leven waarin iemand zit bevindt kan rouw op verschillende manieren tot uiting komen.
Rouw signalen zijn in te delen op verschillende niveaus. Waar je op kan letten bij een kind, jongeren of bij een volwassene:

• Emotionele rouwreacties: Het uiten van woede, verdriet, schuldgevoelens, angst, verwarring, spijt, opluchting, boosheid, machteloosheid, eenzaamheid, verlies van vertrouwen.
• Cognitieve rouwreacties: Concentratieproblemen, schoolproblemen, verward voelen, er liever niet aan denken (verdringen), heel veel informatie verzamelen, vergeetachtigheid, bezig zijn met herinneringen en daardoor de toekomst uit het oog verliezen, stemmingswisselingen ervaren.
• Gedragsmatige rouwreacties: oncontroleerbare huilbuien, schrikreacties, terugtrekken, driftbuien en ongehoorzaamheid.
• Lichamelijke rouwreacties: slaapproblemen, eetstoornissen, verlies van weerstand, vermoeidheid, lichamelijke klachten zonder duidelijke oorzaak, futloosheid, hartpijn, zuchten, hoofdpijn, buikpijn, spierspanning.
• Rouwreacties met betrekking tot geloof, filosofie en spiritualiteit: bezig zijn met rituelen, de kerk vaker bezoeken of juist afvragen wat het geloof nog voor jou kan betekenen, zoeken naar/contact willen met de overledene.

Tot slot:

• Als een kind zich helemaal niet uit, kan dit ook een belangrijk signaal zijn.
• Vermijden van alle gedragingen en/of emoties kan ook een vorm zijn van rouw.
• Gevoelloosheid is ook een uiting van rouw